Kortyka Stanisław Ryszard – Obrazy pięciu dekad

6 maja – 20 sierpnia 2022. Pałac Królewski
Muzeum Miejskie Wrocławia, Kazimierza Wielkiego 35

Twórczość malarza-poety Stanisława Ryszarda Kortyki znacząco wyróżnia się we współczesnej sztuce polskiej. Jego układające się w cykle dzieła niemal za każdym razem intrygują nas często tonem medytacji, który pojawia się po tumultach wydarzeń (a czasem, jak w 1980 do nich równolegle). Kryją te obrazy niejednokrotnie ewokacje nastrojów w miejscach specjalnie ważnych dla artysty (takich jak Sandomierszczyzna ze scenicznością widoków, Podlasie z natłokiem struktur pól, Jura pełna zjawiskowych skał). Ale już w zarodku mieszczą one wektory sięgania myślami wciąż dalej i dalej, poza otaczające nas okruchy ku nieskończoności powtórzeń i zanikaniu. „Po drodze” niejako wędrują te strzałki także i do kryjących się za nimi różnych tradycji sztuki i literatury. W dużej mierze jest tak, gdyż Kortyka należy do ekskluzywnej grupy tych artystów wizualnych, którzy są jednocześnie oryginalnymi poetami czy pisarzami i w obu rejonach uruchamiają dalekosiężne metafory. U Kortyki może to być m.in. szczególna rola kamieni, wydobyta nie bez podsłuchu tonu wiersza Zbigniewa Herberta. Z duchem wrocławskiego strukturalizmu wiąże artystę bardzo określone, zdyscyplinowanie redukcjonistyczne podejście do sztuki. A występujące w różnych kombinacjach motywy w jego dziełach niejednokrotnie otacza postkatastroficzna enigma. Przenika ona wszystkie te: błękitne bezkresy horyzontów, rżyska czy dukty zoranych pól, tereny spopielałe, konstelacje kamieni czy betonów, łachmany i kartki papieru, spięte faszyny, strugi i paprochy. Tylko wyjątkowo mogą to być pełne życia kiełkujące ziemniaki, ptaki strzegące scen czy zielone krzewy. Wszystkie motywy spaja atmosfera wizyjności wspomagana poczuciem uciekającej w nicość iluzji przestrzeni i rzutami światła. Działając w duchu Jorge Luisa Borgesa, Kortyka miesza różne tropy i mediuje między nimi. A wynikiem tej pracy są labirynty zwykłości w niezwykłych obrazach – Andrzej Kostołowski.

Zdjęcia: Tomasz Gąsior
Muzeum Miejskie Wrocławia

oprac.©kkuzborska

Miró Joan (1893-1983) – Styl, kolor, linia

20 lipca — 31 grudnia 2022
Pałac Królewski, Muzeum Miejskie Wrocławia
Wrocław, Kazimierza Wielkiego 35

Joan Miró poświęcał się zarówno malarstwu, jak i grafice, rzeźbie, ceramice czy pracy z tkaninami. Obok Salvadora Dalí najsłynniejszy hiszpański surrealista. Początkowo tworzył pod dużym wpływem kubizmu i fowizmu. W późniejszych pracach Miró widać wyraźne zainteresowanie abstrakcyjnym ekspresjonizmem. W dziełach artysty często powtarzała się konkretna kolorystyka: wyraźne, intensywne czerwienie, zielenie, kobalty czy żółcienie kojarzące się z krajami o ciepłym klimacie. Ważnym elementem prac była także wyraźnie prowadzona czarna linia.

oprac.©kkuzborska

Kozłowska Maja – Miejsca i ślady

1 lipca – 1 sierpnia 2022
Galeria Tkacka, Wrocław, Jatki

Artystka jest absolwentką UWr i ASP we Wrocławiu.

oprac.©kkuzborska

Istota impresjonizmu. Rzeźby Rodina w Łazienkach Królewskich

15 lipca – 15 listopada 2022
Warszawa, Pałac na Wyspie, Muzeum Łazienki Królewskie

Ewa, fot. H.P. Klut

Mały tors męski, fot. H.P. Klut

Twórczość Auguste'a Rodina (1840-1917), wybitnego francuskiego artysty, prekursora nowoczesnego rzeźbiarstwa zwiastowała upadek akademickiej definicji sztuki i otworzyła rzeźbę europejską na nowe kierunki rozwoju. Wystawa w Muzeum Łazienki Królewskie przybliży filozofię, zgodnie z którą powstawały prace francuskiego artysty, oraz jego podejście do sztuki. Podczas gdy rzeźbiarze akademiccy kładli nacisk na idealizację przedstawianych postaci, Rodin sądził, że sztuka zbyt daleko odeszła od prawdziwego życia i wyzwań nowej epoki. Na potrzeby rzeźby zaadoptował więc formalne i stylistyczne zasady impresjonizmu, a jego twórczość zwiastowała modernizm. Impresjonizm, jaki znamy, jest najczęściej dyskutowany wokół malarstwa. Związek Rodina z tym kierunkiem w sztuce nie jest zatem bezpośredni i oczywisty z historycznego punktu widzenia, jednak jego prace na swój sposób ucieleśniają istotę impresjonizmu w jego podstawowych zasadach: ruchu, spontaniczności i świetle.

Rzeźby pozwolą zapoznać się z takimi aspektami jego twórczości, jak materiał, ruch czy stany emocjonalne człowieka, które były niezwykle istotne dla artysty. Redukował on elementy swoich prac do tych, które stanowią o istocie rzeczy. Celowo pozostawiał niedopracowane części kamiennego bloku, aby nadać swoim rzeźbom napięcie, a odbiorcy pozostawić pole do wyobraźni. Zamiłowanie do techniki non finito Rodin dzielił z tworzącym ponad trzy wieki wcześniej Michałem Aniołem. Złożone eksperymenty oraz łączenie tradycji z innowacyjnością sprawiły, że francuski rzeźbiarz był jednym z najbardziej zaawansowanych artystów pod względem techniki.

Historia rzeźb Auguste'a Rodina

Ewa, ok. 1881, marmur – to największa postać kobieca stworzona przez Rodina, zaprojektowana została do nigdy nieukończonych monumentalnych Wrót piekieł, symbolicznej wizji, zainspirowanej Boską komedią Dantego. Poza zawstydzonej nagiej kobiety przywodzi na myśl Wypędzenie z raju, które Michał Anioł namalował na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. Podczas pracy nad rzeźbą Rodin zauważył zmiany zachodzące w ciele modelki. Przed zakończeniem sesji okazało się, że jest ona w ciąży. Tłumaczyć to może m.in. niedokończoną powierzchnię niektórych miejsc, zwłaszcza brzucha. Brak podniesienia Ewy zmusza widza do dzielenia przestrzeni z figurą oraz podkreśla winę kobiety, co można interpretować jako uniwersalność jej grzechu. 

 Jean d'Aire, 1884/1886, brąz – w 1884 Rodin otrzymał zlecenie od miasta Calais na pomnik sześciu szlachetnych mieszczan, którzy w czasie wojny stuletniej (1337-1453) zdobyli się na akt ofiarnego patriotyzmu. Gdy miastu groziło zniszczenie, grupa obywateli zaoferowała się na zakładników do stracenia. Mieszczanie mieli wyjść za mury boso, w koszuli, z pętlą na szyi oraz kluczami do miasta w dłoniach. Tak właśnie przedstawiony został Jean d'Aire, który wycieńczony przez głód w trakcie oblężenia akceptuje swój los niemal ze stoickim spokojem. Intensywne spojrzenie zdradza jednak paraliż i wewnętrznie przeżywany lęk. Brak w tym przedstawieniu idealizacji, to zwykły człowiek w chwili zderzenia ze śmiercią.

Praca wzbudzała kontrowersje, ponieważ nie spełniała klasycznych wymogów rzeźby publicznej. Nie przedstawia bohaterów w glorii i chwale. Dla Rodina był to jednak pomnik heroiczny, heroizmem poświecenia siebie.

Mały tors męski, lata 80. XIX wieku, brąz – wieloletni sekretarz Rodina, Rainer Maria Rilke, gdy pierwszy raz wszedł do pracowni francuskiego mistrza, zaskoczony był mnogością rzeźbionych fragmentów ludzkiego ciała różnej wielkości. Na pierwszy rzut oka, prawie nic nie było skończoną całością, jednak im bliżej się temu wszystkiemu przypatrywał, tym bardziej zaczynał czuć, że owe rzeźby byłyby mniej kompletne, gdyby były całe. Prace przedstawiające fragmenty ludzkiego ciała, które na wielką skalę tworzył Rodin, po raz pierwszy zaprezentowane zostały w 1889 na wspólnej wystawie z Claude Monetem, w Galerie Georges Petit w Paryżu. W filozofii Rodina dostrzec można duży wpływ Michała Anioła. Artysta w rozmowie z Paulem Gsellem w 1911  tłumaczył: Michał Anioł sam mówił, że tylko te prace, które sturlane ze szczytu góry bez zniszczenia niczego, są dobre. W jego opinii, cokolwiek łamanego przy takim upadku jest zbyteczne.

Źródło: lazienki-krolewskie

oprac.©kkuzborska

Konkurs na pomnik prof. J. Kałużnego

Miasto Bydgoszcz ogłasza konkurs
na opracowanie projektu i wykonanie rzeźby – instalacji artystycznej poświęconejprof. Józefowi Kałużnemu, wybitnemu okuliście.

Prof. dr hab. n.med. Józef Kałużny był pionierem zastosowania laserów do leczenia chorób siatkówki oka. W swojej karierze naukowej pełnił funkcję rektora Akademii Medycznej w Bydgoszczy (1990–1995) i prezesa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (1998-2004). Rzeźba stanie na skwerze im. profesora w centrum Bydgoszczy.

Regulamin

Wszelkich dodatkowych informacji na temat 

Konkursu udziela Plastyk Miasta Bydgoszczy
Marek Iwiński, tel. 52 58 58 177

bydgoszcz.pl

oprac.©kkuzborska